مواد شیمیایی ماندگار چیستند؟
مشتقات پلی‌فلوروالکیل یا مواد شیمیایی ماندگار دسته‌ای از مواد شیمیایی ساخته دست بشر هستند که چندین دهه است در طیف گسترده‌ای از صنایع برای مقاوم سازی محصولات در برابر گرما، آب، چربی و لکه‌ها استفاده می‌شوند.
در هشتاد سال گذشته مشتقات بسیاری از این ترکیبات ساخته شده‌اند که در تولید هزاران کالای مصرفی روزمره، مانند رنگ، مواد نچسب و عایق، ظروف و البسه، ظروف غذای یک‌بار مصرف، محصولات شوینده، کف ضد حریق (کپسول آتش‌نشانی)، مبلمان و غیره به کار می‌روند.
این ترکیبات سمی که امروزه ردپایی از آنها حتی دورافتاده‌ترین مکان‌های کره خاکی از جمله در بدن خرس‌های قطبی در قطب شمال نیز یافت شده است، به دلیل پیوندهای بسیار قوی فلوئور-کربن در بدن ما تجزیه نمی‌شوند و می‌توانند تا ده‌ها هزار سال در محیط زیست باقی بمانند. به همین علت نیز مواد شیمیایی «ماندگار» لقب گرفته‌اند.
دانشمندان می‌گویند این مواد در آب‌های آشامیدنی و گرد و غبار داخل ساختمان شناسایی شده‌اند. مطالعات نشان داده است که ۹۷ درصد از مردم در ایالات متحده سطوح قابل تشخیصی از این مواد شیمیایی ماندگار را در خون خود دارند.
مطالعات متعددی ارتباط این مواد را با نرخ بالاتر سرطان‌ها از جمله سرطان کلیه، پروستات و پستان مرتبط نشان داده‌اند. در شرایطی که تحقیقات برای درک چگونگی تأثیر این مواد بر بدن انسان ادامه دارد، پژوهشگران می‌گویند به نظر می‌رسد قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، به ویژه در سطوح بالا، مسیرهای بیولوژیکی در درون سلول‌ها را تغییر می‌دهد.
در جریان مطالعه آزمایشگاهی در دانشگاه ییل، دو نوع سلول سرطانی روده بزرگ به مدت هفت روز در معرض مواد شیمیایی ماندگار قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد بخشی از این سلول‌ها شروع به تحرک و جابجایی کردند.
دکتر کارولین جانسون، محقق و اپیدمیولوژیست در دانشگاه ییل، در این باره گفت: «این متاستاز دادن آن را ثابت نمی‌کند، اما تحرک آنها افزایش یافته و این یکی از ویژگی‌های متاستاز است.»
همچنین در پی قرار گرفتن سلول‌های سرطانی با غلظت ۱۰ میکرومولار در معرض مواد شیمیایی ماندگار مشاهده شد که سلول‌ها شروع به رشد کردند؛ امری که به گفته دانشمندان نشانه دیگری از متاستاز بالقوه است.
تحقیقات درباره سرطان در حالی ادامه دارد که پزشکان به تازگی نسبت به پایین آمدن سن سرطان به زیر ۵۰ سال هشدار داده‌اند.
سازمان جهانی صحت گفته است سرطان ریه با ۲.۵ میلیون مورد ابتلا و ۱.۸ میلیون مورد مرگ و میر در سال ۲۰۲۲ شایع‌ترین نوع در سراسر جهان بوده است و پس از آن سرطان‌های پستان، روده بزرگ، پروستات و معده قرار گرفته‌اند.
