کابل از محیط زیست تا محیط زشت
کابل دارای ۲۲ ناحیه، ۹۳۹ روستا، ۱۴ ولسوالی و بیش از ۱۲ هزار کوچه میباشد. جمیعت شهر کابل هر روز در حال افزایش بوده و حدود بیشتر از هفت میلیون نفر در کابل زندهگی میکنند. فعلا کابل یکی از پر جمعیتترین ولایتهای کشور میباشد و حدود هشتاد درصد جمعیت آن در ساحات غیر پلانی زندهگی میکنند. آلودهگی محیط زیست در شهر کابل، یکی از بزرگترین مشکلات شهروندان بوده و هنوز برنامهی مؤثر و قابل اطمینان برای کاهش آلودهگیها و انتقال زبالهها روی دست گرفته نشده است. اکنون با گرمشدن هوا و افزایش گشت و گذار شهروندان در جادهها، انبارهای زباله در دو طرف سرکها دیده میشود و به شدت حیات باشندگان شهر کابل، به خصوص زنان و کودکان را با تهدید مواجه ساخته است. در این مقاله در باره اهمیت محیط زیست، عوامل آلودهکننده و پیآمدها و راهکارهای آن پرداخته شده است.
محیط زیست و اهمیت آن
محیط زیست به همهی محیطهایی گفته میشود که زندهگی یک عده افراد در آن در جریان باشد. عوامل فزیکی، خانوادهگی، بشری و موجودات زنده از مهمترین عوامل تشکیلدهنده محیط زیست به شمار میرود. علم مربوط به محیط زیست، ترکیبی از دانشهایی است که شامل مجموعهی از عوامل زیستی و محیطی در قالب محیط زیست میگردد که بیشتر به انسانها مربوط میشود. اما آلودهگی محیط زیست که موضوع اصلی این مقاله میباشد، عبارت است از: تاثیرات مضره ناشی از عملکردهای انسان بالای محیط و پراکنده شدن مواد زهری در فضای شهر و محیط زیست میباشد. آلودهگی محیط زیست به شکل مستقیم و غیر مستقیم، بر پیشرفت، تحصیل، رشد فکری، صحتمندی و سلامتی، وضعیت جسمی و روانی افراد یک جامعه تاثیرگذار است. به همین دلیل از نظر دین مبین اسلام و قوانین ملی و بینالمللی، به شدت روی حفظ محیط زیست و رعایت پاکی و نظافت تاکید شده است. در قرآن کریم آمده است که از محیط زیست باید به شکل درست بهرهبرداری شود و همه در قبال حفاظت از آن مسولیت دارند. چرا که محیط زیست ثروت بوده و به همه نسلهای بشر تعلق دارد.
از پیامبر گرامی اسلام در کتاب نهجالفصاحه در قسمت دوازدهم روایت شده است: حرمت زمین را نگهدارید و تخریبش نکنید که زمین به منزله مادر شما است.
در قانون اساسی کشور که مادر همه قوانین ملی ما است، نیز در چندین مورد روی حفاظت از محیط زیست تاکید شده است. در ماده پانزدهم این قانون نوشته شده است: دولت مکلف است در مورد حفظ و بهبود جنگلها و محیط زیست تدابیر لازم را اتخاذ کند. در قانون جزای کشور نیز در ماده ۳۴۴ روی حفظ بنا و املاک دولتی و خصوصی تاکید شده و برای کسانی که آن را از بین میبرند، پرداخت خساره و حبس متوسط در نظر گرفته شده است.
در ماده سه صد و چهل و پنجم به طور مشخص ذکر شده شخصی که عمداً اشجار، سرک، پارک و تفریحگاههای عامه را از بین ببرد و تلف کند، علاوه بر پرداخت خساره، به جزای نقدی پنج هزار افغانی محکوم شده است. اما متأسفانه در شهر کابل، با این همه تأکیدات و سفارشها، محیط زیست به محیط «زیشت» تبدیل شده است. در آغاز فصل بهار در بیشتر گوشه و کنار سرکهای عمومی، از زبالهها، دیوارهای بلند ساخته شده که با گرمشدن هوا و جاریشدن آبهای باران، به شدت حیات مردم را با خطر مواجه خواهند کرد.
باشندگان شهر کابل از انبار شدن زبالهها و بیتوجهی مسوولان در انتقال به موقع آن، به شدت شکایت داشته و مسوولان شهرداری کابل را به بیتوجهی و سهلانگاری متهم میکنند. اما مسوولان شهرداری کابل علت اصلی آلودگی محیطی و انبارشدن زبالهها را در بیتوجهی مردم و خانوادهها، جابهجایی و افزایش نفوس در شهر کابل، کمبود امکانات، کارمند و قطعشدن شبکاری در بخش تنظیف این اداره به خاطر ناامنی عنوان میکنند.
عوامل مؤثر در آلودگی محیطی
در آلودهساختن شهر کابل عوامل زیادی نقش دارد که در این قسمت به مهمترین آن اشاره میشود. بیتوجهی بانوان و خانوادهها در مدیریت زبالههای منازلشان، محدودیت دسترسی خانوادهها به آموزشهای محیط زیستی و کمرنگ بودن برنامههای آگاهیبخش برای مردم، افزایش بیرویه جمعیت و مهاجرتها در شهر کابل، ساخت و سازهای بیرویه، کهنه و کمظرفیت بودن سیستم خدمات شهری، نا کافی بودن پارکها و ساحات سبز، از بین رفتن نهالها و جنگلها، زیربناهای ناقص و ناکافی شهری، پایین بودن درک و آگاهی مردم نسبت به ارزش و اهمیت محیط زیست، افزایش ساحات غیر پلانی، تخریب فرش نباتی توسط شهروندان، استفاده از مواد سوختی بیکیفیت و خام در منازل، حمامها، داشها، نانواییها و هوتلها، جلوگیرینکردن از ورود گوسفندداران و چوپانها به داخل شهر، خامه بودن بعضی سرکها و کوچهها، بیپروایی در برابر حیات وحش و شکار حیوانات، از مهمترین عوامل آلودهگی محیط زیست در شهر کابل به شمار میرود.
پیآمدهای آلودهگی محیط زیست
از نظر داکتران و آگاهان، آلودگی محیط زیست، به طریقههای گوناگون پیآمدهای دراز مدت و کوتاه مدتی را بر سلامتی انسانها به خصوص زنان و کودکان در پی دارد. داکتر شعبان متخصص داخله عمومی در یک مصاحبه اختصاصی با ۸صبح گفت: برخی افراد جامعه از جمله کودکان، سالمندان و زنان، بیشتر از دیگران از آلودهگیهای محیط زیستی، آسیبپذیر میشوند. به این خاطر که کودکان بیشتر از بزرگسالان تند و سریع تنفس میکنند و آن هم از طریق دهان. از جانب دیگر کودکان بیشتر از دیگران در معرض آلودگیها قرار دارند و بیشتر اوقاتشان به ساعتتیری و بازی سپری میکنند، از آلودگیها متضرر میشوند. همچنان زنان نیز بیشتر با کارهای تمیزی و پاکی خانه و حویلی سر و کار دارند و در مواقع حساس بارداری و زایمان، بیشتر از دیگران، از آلودهگیها متأثر میشوند. از نظر داکتران و متخصصان، موادی که از طریق آلودگی وارد بدن انسان میشود، بافتهای مختلف بدن را نابود میکند و انسان را به امراض گوناگون مواجه میسازد. آقای شعبان تاکید میکند که خانوادهها باید بیشتر مواظب فرزندان خود باشند که در هوای آلوده شهر گشت و گذار نکنند و همچنان خود بانوان نیز همواره در هنگام کارهای خانه از ماسک استفاده کنند. این متخصصان معتقد اند، موادی که از طریق آلودگی وارد بدن انسان میشود، بافتهای مختلف بدن را نابود میکند و انسان را به امراض گوناگون مواجه میسازد. آلودگی محیطی بالای قلب و عروق شعریه تاثیرات منفی بزرگی را به جا میگذارد و فشار خون را غیر منظم میکند.
استرس، سردرد، خستگی، زخم معده، سرگیجه، انقباضات نامنظم عضلاتی، اختلال در سیستم گوارشی، افزایش سرعت نفسکشیدن، دلدردی و … همه از پیآمدهای آلودکی صوتی محیطی میباشد. در مجموع تخریب محیط زیست و آلوده ساختن شهر، امراض گوناگونی را در بین شهروندان به وجود آورده و مشکلات جسمی و روانی گسترده را در پی دارد. حفظ محیط زیست، جزء تفکیکناپذیر توسعهی پایدار و ضامن صحتمندی و سلامتی شهروندان به شمار میرود.
راهکارها
زمین امانت نسل بشر به نسلهای آینده است و باید همهگان از این امانت حفاظت کنند. از سوی دیگر زمین میراث ملی بوده و حیثیت مادر را برای همه دارا میباشد. حفاظت از نهالها و مکانهای سبز، ترویج فرهنگ حفاظت از محیط زیست در بین شهروندان، کاهش مصرف آب در خانوادهها، صرفهجویی در مصرف انواع پاکتها و خریطههای پلاستیکی، مدیریت دقیق زبالههای منازل، پختهشدن کوچهها و سرکها، جلوگیری از ورود حیوانات در داخل شهر، از بین بردن مرکز معتادین در پل سوخته توسط دولت، غرس نهال در نقاط مختلف شهر کابل، استفاده از اجناس با دوام و دوری از اموال یک بار مصرف، پختن غذا به قدر نیاز توسط خانوادهها، خرید مواد خوراکی به اندازه نیاز خانواده، مدیریت فاضلاب، جلوگیری از انداختن زبالهها در داخل جویها و کاهش گشت و گذار بیمورد در جادهها، از مهمترین راهکارها در بهبود حفظ محیط زیست به شمار میرود. زمین میراث ملی و امانت نسل بشر است و همه باید در حفظ آن تلاش کنند.
نتیجه
نظافت شهر کابل و آلودگی محیطی، به یکی از مشکلات جدی شهرنشینی بدل شده است. با گرمشدن هوا و افزایش تردد مردم در بازارها و جادهها، خطرها و ضررهای انبار زبالهها چندین برابر شده و به شدت حیات مردم را با خطرهای جدی مواجه ساخته است. باشندگان کابل باید به شهر خود بها داده و برای حفظ محیط زیست خود تلاش کنند. دولت و مسوولان نیز باید راهکارهای مؤثری را برای انتقال زبالهها و مدیریت فاضلاب و آبهای اضافی شهر پیدا کنند. مبلغان، رسانهها، معلمان، استادان و فرهنگیان باید ارزشها و فرهنگ شهر نشینی را در میان مردم ترویج کنند.
گرفته شده از سایت: https://8am.af
زندگی در کابل و چالش های محیط زیستی
محیط زیست پاک و سالم، از زیرمجموعه های جقوق بشر و از حقوق شهروندی مردم بوده و دولت ها مکلف اند که این مطلوب را برای شهروندان فراهم سازد. از سوی دیگر محیط زیست سالم از نیاز های اساسی درحیات بشری است که در فقدان آن، زندگی انسانها با انواع مختلفی ازمشکلات ونا بسامانی ها مواجه خواهد بود. زندگی هر فرد بسته به نوع محیطی که درآن زیست می کند، جدا ازشرایط اجتماعی و فرهنگی آن، ازوضعیت اقلیمی و طبیعی اش نیز متاثرمی شود. کارشناسان برای تشخیص وتعیین حد اوسط عمر در یک کشور، تاثیرات محیط زیستی را به عنوان متغیراساسی در نظر گرفته و معتقداند که در مرگ و میر مردمان شرایط زیستی نقش اساسی را دارا می باشد. این واقعیتی است که به عنوان یک اصل بدیهی هیچ کسی نمی تواند آن را نادیده گرفته و یا تاثیر محیط زیست بر جسم و روان انسان را احساس نکند.
با این حال، مشکلات محیطی وآلودگی های آن ازچالش های جدی برای حیات آینده بشر بوده وبا رشد روزافزون این مشکلات، گرفتاری های زیادی نیزبرای انسانها خلق می شود. تغییرات اقلیمی، افزایش ذرات سمی درهوا و رشد سرسام آور امراض گوناگون، ازعمده مشکلاتی است که زندگی آینده بشر را تحت شعاع خود قرار داده وسالانه هزاران انسان قربانی آلودگی های محیطی وکمبود هوای پاک برای تنفس می شوند.
مشکلات زیست محیطی به عنوان یک پدیده فراگیر در تمامی کشورهای دنیا به نحوی وجود داشته وهیچ کشوری نیست که ازتهدیدات این پدیده کشنده مصئون باشد، اما میزان این تهدیدات ومشکلات ازکشوری تا کشوردیگرمتفاوت بوده و گونه های برخورد با آن نیز بستگی مستقیم به توان کشورها دارد. آلودگی محیط زیست یک مشکل جهانی بوده و بیش از هر چیز تدبیر مشترک تمامی کشورهای جهان در سطح کل را می طلبد. هرچند این موضوع یکی از مباحث جدی و اساسی در سیاست جهانی مبدل گردیده و تاکنون رژیم های مختلف حقوقی و کنوانسیون های زیاد در این خصوص میان کشورها شکل گرفته است؛ اما این مساله به لحاظ اینکه یک موضوع جدید می باشد، هنوز نتوانسته مانند سایر مسایل و موضوعات حیاتی بین المللی جا افتاده و تدابیر و مقررات مبارزه با آن، به عرف الزام آور بین المللی در کنار سایر موضوعات سیاسی و امنیتی جهان بدل گردد. با وجود اینکه محیط زیست دارد به تهدید اصلی و جدی علیه کره ما تبدیل می گردد، اما هنوز هم این موضوع در سیاست کشورها اولویت دوم بوده و کشورها در صورت تصادم منافع، به راحتی چشم بر معضله محیط زیست بسته و اجازه می دهند در راستای تامین منافع ملی، محیط زیست آسیب بیبینند.
درین میان افغانستان ازجمله کشورهایی است که میزان آلودگی هوا ومحیط زیست درآن به شکل نگران کننده یی روبه گسترش بوده وبراساس آمارهای موجود روزانه ده ها نفر بنا به آلوده گی محیط زیست به امراض تنفسی و سایر امراض گرفتار می شوند.
کابل پایتخت کشور شهری است که آلودگی آن به گونه سرسام آور و نگران کننده ای بالا رفته و این در حالی است که هیچگونه تدبیر و سازوکاری مبارزاتی با این پدیده از سوی دولت وجود ندارد. روزانه میلیون ها ذره سمی و مکروبی از کوچه ها و پس کوچه های کابل برخواسته و در کنار دود و گردوخاک بر فضای تنفسی شهروندان کابل مستولی گردیده و به هوای تنفسی این مردم تبدیل می گردد. هوای کابل دربسیاری اوقات به حدی آلوده با دود وخاک و دیگرعوامل آلوده کننده است که اکثرا درهوا چترتاریک ومکدری را برفضای شهربه وجود می آورد و در زمین هم خاک وتعفن ناشی ازمواد مختلف آلوده کننده، افراد را گرفتارمشکلات عدیده یی می سازد. درچنین وضعی امراض مختلف جسمی و روانی ایجاد گرددیده و زندگی مردم را تهدید می کند.
آلودگی هوای شهرهای افغانستان به خصوص کابل عمدتا ناشی از مصرف بی رویه مواد نفتی در موترها و وسایط نقلیه، خرابی جاده ها که دربسیاری موارد باعث ایجاد گرد و خاک می شود، نبود ساحات سبز که برای تصفیه هوا وجلوگیری از بروز گرد وخاک نهایت موثراست، فقدان سیستم کانالیزاسیون و سایرامکانات رفاهی درجامعه و درنهایت بی توجهی مردم برای نگهداری محیط زیست بوده وعلی رغم نگرانی های شدید از رشد روزافزون آلوده گی ها، بازهم توجه چندانی به این معضل نمی شود.
در کابل تنها هوا آلوده نیست، بلکه آلودگی صوتی یکی دیگر از مسایل و معضلات اجتماعی خطرناکی می باشد که نسبتا کمتر از آن سخن گفته می شود. با گشت و گذار در سطح شهر و سرک های کابل، به زودی متوجه این امر می شوید. شهروندان کابل، خصوصا کاسبان و بازاریان اندک ترین هنجار های شهرنشینی را در نظر نگرفته و ملاحظه سایرشهروندان و مردم را نسبت به امنیت و آرامش صوتی در نظر نمی گیرند. موسیقی های که از بلندگوهایی قوی بر فراز دروازه های هوتل ها، رستورانت ها، کست فروشی ها و خدمات ثبت و صوت در شهر کابل بلند می شود، چنان طنین منزجر کننده ای را خلق می کند که تحملش برای دقیقه ای هم برای عابرین هم دشوار می باشد، چه رسد به آنانیکه در اطراف آن زندگی کرده و یا روز کامل را به منظور کار آنجا سپری می نمایند. یا مثلا موتر های ملی بس و وسایط شخصی هیچگونه احترامی به آرامش مردم و محلات خاصی چون شفاخانه ها و مدارس و دانشگاه ها نداشته و با هارن های بی موقع و اغلبا بلند، آرامش و روان صدها انسان را که در اطراف آن هستند، به هم می زنند. این در حالی است که دولت هیچگونه مقرراتی در این خصوص نداشته و یا حداقل در این مورد بر رفتار و کردار مردم کنترل ندارند. در کنار امنیت جسمی، نظم و قانون، تامین امنیت و آرامش روحی و روانی مردم و برقراری نظم جمعی در شهر از مسئولیت ها و وظایف اصلی دولت بوده و دولت مکلف است تا از آرامش روحی و روانی مردم پاسداری نماید.
هرچند شهرداری کابل ازتلاش های جدید جهت ایجاد ساحات سبز در این شهرخبرداده و گفته است که این نهاد برای این کارفعالیت های خودرا تشدید بخشیده است، اما به گمان می رسد تنها تلاش شهرداری برای رفع این مشکل حاد، نمی تواند رهگشا باشد؛ زیرا با توجه به گستردگی دامنه بحران زیست محیطی درکشور، این کارنیازمند عزم جدی است که بایستی نهادهای مختلف مسئوول در این راستا سهم بگیرند.
رسیده گی به این مشکل از دوجنبه می تواند موثرباشد؛ یکی نظم بخشی به صورت ظاهری شهرها است که شامل ساخت وسازجاده ها، ایجاد ساحات سبز، وضع مقررات جدی تربرتجارت مواد سوختی ونحوه استفاده ازآن درکشور وهر آنچیز دیگری که می تواند درین راستا موثرواقع شود. دوم، بایستی نهادهای مسئول برای نهادینه سازی فرهنگ حفاظت ازمحیط زیست درمیان مردم تلاش نماید.
تنها رسیده گی وسروسامان دهی به صورت ظاهری شهرها نمی تواند، موثریت قاطعی برای بهبود محیط زیست داشته باشد. آنچه که می تواند موثریت این کارها را تضمین کند گسترش فرهنگ حفاظت از محیط زیست درمیان مردم است که با این کاریک عزم همگانی برای نگهداری محیط زیست به وجود می آید. بسیاردیده شده است که مردم خودعملا به دلیل بی مسئوولیتی و یا عدم آگاهی ازمسئوولیت های زندگی شهری، سهم درست وچشمگیری را برای نگهداری محیط زیست بر دوش نمی کشند، ولی اگراین فرهنگ درمیان مردم اشاعه داده شود ومردم برای همکاری با نهادهای مسئول فراخوانده شود، موثریت کارها واقدامات چندین برابرخواهدشد.
گرفته شده از سایتhttp://www.dailyafghanistan.com:
در این میان مردم نیز تاحد زیادی مقصر می باشد. مردم اندک ترین توجهی به محیط زیست خویش داشته و هیچگونه هنجار بهداشتی و شهر نشینی را مراعات نمی کند. برای تامین محیط زیست سالم، همکاری مردم با شهرداری و سایر نهادهای مربوطه الزامی بوده و در صورتیکه برنامه تامین محیط زیست سالم همکاری و همیاری مردم را نداشته باشد، نمیتوان به محیط زیست سالم و پاک امیدوار بود.
هوای کابل 7 برابر استاندارد جهانی آلوده است
تاریخ:۱۷:۰۴ - ۱۳۹۴/۱۲/۰۹ کدخبر: ۱۳۹۴۱۲۰۹۰۰۰۹۲۹
fna.ir/IWDS63
اداره ملی حفاظت از محیط زیست افغانستان میگوید که ذرات معلق آلودگی در هوای کابل ۵۰۰ میکرون است که 7 برابر شاخص جهانی است.
به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، «کاظم همایون» رئیس برنامه اداره ملی حفاظت از محیط زیست امروز یکشنبه در کنفرانس رسانههای افغانستانی و مسئولیت اجتماعی گفت که شاخص جهانی ذرات معلق 70 میکرون است ولی همین شاخص در کابل 500 میکرون است.
همایون افزود که علت آلو�
خبرگزاری صدای افغان (آوا)
Afghan Voice Agency (AVA)
رئیس اداره حفاظت از محیط زیست:
هوای آلوده ی کابل سالانه جان بیش از 3 هزار طفل را می گیرد
هوای آلوده ی کابل سالانه جان بیش از 3 هزار طفل را می گیرد
علمی / خبر - سه شنبه ۱۶ قوس ۱۳۸۹ - ۱۹:۵۷
مقامات اداره حفاظت از محیط زیست کشور می گویند در تلاش هستند تا با تطبیق یک استراتژی جدید آلودگی هوای کابل تا سه سال آینده کاهش دهند.
مصطفی ظاهر رئیس اداره ی حفاظت از محیط زیست افغانستان در یک نشست خبری از مسئولین و وزارت های کشور خواست تا جهت تطبیق استراتیژی جدید حفاظت از آلوده گی هوا با آنها همکاری کنند.
شورای وزیران افغانستان هفته گذشته طرح استراتیژیک اداره ی محیط زیست کشور را تصویب نمود.
به گفته آقای ظاهر، با تطبیق این استراتیژی، آلوده گی هوای شهر کابل تا سه سال آینده 15 درصد کاهش می یابد.
وی گفت: آلوده گی هوای کابل به حدی رسیده که دیگر از تحمل خارج شده است. بیشتر از سه هزار طفل را که هر سال ما در شهر کابل از دست می دهیم از سبب تنفس همین هوای کثیف است.
او از مردم خواست تا جهت جلوگیری از آلوده گی هوا به روز های دوشنبه از موتر های شخصی خود استفاده نکنند.
هفته گذشته شورای وزیران افغانستان اعلام نموده بود که بخاطر پاکی هوا تمام ادارات دولتی تا ختم سال جاری هر پنجشنبه در کابل رخصت می باشند
وقتی هوای آلوده کابل به مثابه حملات مسلحانه است
شناسه خبر: 627879 سرویس: بین الملل
۰۵ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۳:۱۹
آلودگی هوای افغانستان 19
خبرگزاری تسنیم: تلفات مردم ناشی از آلودگی هوا تنها در شهر کابل نسبت به سال گذشته میلادی دو برابر میزان مرگ و میر آنها در حملات و درگیریهای مسلحانه است.
به گزارش خبرنگار دفتر منطقهای خبرگزاری تسنیم در کابل، تلفات مردم عادی در درگیریهای سال 2014 در پایتخت افغانستان به 1400 نفر رسیده و این در حالی است که سالانه بطور متوسط 2 هزار 287 نفر بدلیل آلودگی هوا در شهر کابل جان خود را از دست میدهند.
خبرنگار تسنیم از آلودگی هوا در کابل چنین روایت میکند: پس از چند سال که دوباره به کابل بازگشتم، یکی از دوستانم در پایتخت گفت: تهیه دستمالی بزرگ برای پوشاندن سر و صورتت ضروری است، با تعجب دلیلش را پرسیدم و او هوای کابل را مهمترین دلیل این حرف عنوان کرد.
راستش را بخواهید حرفش را زیاد جدی نگرفتم و از این که تمام روز را با سر و صورت پوشیده در شهر رفت و آمد کنم بسیار دشوار به نظر میرسید، کاری که اکثر مردم کابل تقریبا به آن عادت کردهاند و بدون دستمال انگار چیزی در وجودشان ناقص است.
ادامه مطلب ...